saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska saska
Dom przy Saskiej 72,
czyli typowa historia typowej czynszówki na Saskiej Kępie.
Widok z lat wojennych i obecny(około1994 rok)
Dom nasz wg projektu architekta Stanisława Bukowińskiego wybudował w drugiej połowie lat trzydziestych mój dziadek Józef Dziuba (1901-1944), ojciec obecnej właścicielki Ewy Dzierzko (mojej matki, która wspomina dom TU). Józef Dziuba był inżynierem, specjalistą w dziedzinie budowy wodociągów i kanalizacji, zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym. Jego żona Maria z Lubońskich Dziubowa (1906-1983) była dentystką. Oprócz pracy etatowej jako stomatolog zakładowy (komuniści nakładali na lekarzy obowiązek pracy "na etacie"), przyjmowała w prywatnym gabinecie w swoim mieszkaniu przy Saskiej, gdzie dbała o zęby kilku pokoleń mieszkańców Saskiej Kępy. Do dziś pamiętam przychodzących z wizytami wiele znaczących dla dzielnicy osób, właścicieli domów i placów na Saskiej Kępie, państwa Luszawskich, Kolitowskich, Przytulskich, Kamińskich....
Budując dom dziadkowie przeznaczyli dla siebie mieszkanie
zajmujące całe pierwsze piętro, pozostałe cztery mniejsze mieszkania, wynajęli. W 1939 roku budynek został częściowy uszkodzony w wyniku działań wojennych.
Po wojnie dom został "ROZPARCELOWANY" (takiego to eufemizmu używa w swojej skądinąd bardzo
ciekawej książce pt. "Saska Kępa" Hanna
Faryna-Paszkiewicz). Trzeba jednak rzecz nazwać po imieniu. Komuniści
wprowadzając tzw. "najem kwaterunkowy" RABOWALI właścicielom
dorobek ich życia. Był to cios, który wyrządził (i wyrządza do dziś)
Saskiej Kępie więcej szkody niż wyrządziła II-ga Wojna Światowa. Obcy
ludzie, którym obojętny był stan budynków, płacący symboliczne, nie
pozwalające na przeprowadzanie jakichkolwiek remontów czynsze, powodowali stopniową
degradację domów Saskiej Kępy. Część właścicieli kamienic nie wytrzymywała
ciężaru utrzymania domów i "oddawała" je państwu, które występując
w roli PASERA za grosze odsprzedawało znajdujące się w domach mieszkania kwaterunkowym lokatorom. Pozostała część właścicieli, wśród nich moja babka, dużym wysiłkiem starała się dbać o
swoje, zajęte przez kwaterunek domy. Chciałbym tu powiedzieć, że mając świadomość tej niemoralnej sytuacji
mieszkania na koszt przedwojennych właścicieli, tylko nieliczni lokatorzy
kwaterunkowi zachowali się przyzwoicie. Do
tej grupy należeli nieżyjący już państwo inż. Stefan Kryszak i jego żona
Barbara, którzy wielokrotnie proponowali babci dodatkowe pieniądze na bieżące
remonty.
Około 1938 roku, zdjęcie Józefa Dziuby zrobione przed domem w kierunku al. Jerzego Waszyngtona. W tle domy przy ul. Angorskiej i Waszyngtona. Na widocznych na pierwszym planie działkach powstały w latach pięćdziesiątych szkoły: podstawowa nr 15(obecnie gimnazjum) i technikum chemiczne (dziś liceum im gen. Okulickiego).
Podobne
ujęcie około 1953 roku, zrobione jednak bardziej w linii ulicy Niekłańskiej.
Jak widać domów nie przybyło, pojawiła
się natomiast na świecie moja siostra.
Dzięki wysiłkowi i uporowi babki oraz następnych pokoleń, które podjęły trud odkupywania za ciężkie pieniądze własnych, a zajętych przez kwaterunkowych lokatorów mieszkań dom pozostał w naszych rękach.
W 1980 roku, mój ojciec inż. arch. Jan (Piotr) Dzierżko (1929-2007) zaprojektował i przeprowadził adaptację strychu na poddasze-pracownię, co uatrakcyjniło dość typową dla lat 30-tych bryłę kamienicy.
(na
zdjęciu ojciec razem z prymasem Stefanem Wyszyńskim wmurowywuje w połowie
lat siedemdziesiątych kamień węgielny pod jeden z kościołów na Mokotowie)
Na zdjęciach: graniczący z naszym ogrodem dom przy
ulicy Niekłańskiej 27, wybudowany przez inż. Mariana Niewiarowskiego. Po lewej rok 1940 (na pierwszym planie Maria Dziubowa z
córeczką Ewą). Poniżej stan obecny budynku, po
rozbudowie przez obecnych właścicieli (kliknij na zdjęcia, by zobaczyć pełny
wymiar).
Jeżeli posiadacie Państwo ciekawe zdjęcia Saskiej Kępy
czy może chcielibyście się podzielić wspomnieniami na jej temat
bardzo proszę o kontakt, stworzyłem nową stronę na której będę
zamieszczał nadsyłane przez Państwa materiały.
napisz do mnie: Jan (Maciej) Dzierżko
odwiedź moją stronę: www.reagan.hg.pl
Polecam strony:
1. Samorządu Mieszkańców Saskiej Kępy
3. Forum dyskusyjne na temat Saskiej Kępy
4.
Portal
dzielnicy Saska Kępa
5. Klimaty PRL-owskiej Warszawy
6. Muzeum POLSKI LUDOWEJ (naprawdę świetne)